Bilim insanlarının yakın gelecekteki hedefleriyse, bu yolla hastaların her türlü hareketi gerçekleştirebilmelerini sağlayabilmek.
Duke Üniversitesi'nden araştırmacı nörobiyolog Miguel Nicolelis'in de içinde bulunduğu grup, omurilik yaralanmalarıyla el, kol ve bacaklarında hareket yetisini kaybetmiş pek çok hasta için büyük bir umut ışığı yakıyor:
Düşünerek yapma uzuvlarını hareket ettirebilmek!
Birçok bakımdan beynin bedene ait uzuvların kas hareketlerini kontrol etmesinden bir farkı yok aslında: Araba kullanırken direksiyonu kollarımız değil, beynimiz döndürüyor. Ya da bisiklete binerken, pedalı bacaklarımız değil beynimiz çeviriyor.
Peki, bu inanılmaz başarı nasıl kaydedilmiş dersiniz?
Miguel Nicoleis ilk denek olarak bir maymunu kullanıyor.
Bilgisayar oyunu sırasında, maymunların oyun aracıyla (joystick) etkileşim içine girdiği her bir hareket, görebildikleri ancak dokunamadıkları bir robot kolunun farklı bir hamlesiyle eşleştirilmiş.
Örneğin, oyun aracını sıkıyorlarsa yalnızca görerek duyumsayıp dokunamadıkları robot kol öne doğru hareket etmiş. Maymunların beyin bölgelerindeki etkinliği inceleyen bilim insanları ne tür bir beyin etkinliğinin ne tür bir kas hareketiyle ilişkili olduğunu açığa çıkarmış.
Bu noktadan sonra oyun aracının robot koluyla olan bağlantısı kesilerek maymunların beyin bölgelerindeki etkinliğe göre hareket edebileceği bir düzenek hazırlanmış. Sonuçlar hayret uyandırıcı olmuş. Çünkü maymunlar, birkaç günün içinde yalnızca zihinsel etkinlikleri ve görsel geribildirim yoluyla robot kolu istedikleri yönlerde hareket ettirmeye başlamış.
İlk aşamada, deneklerin ön ve pariyetal beyin loplarına küçük elektrotlar yerleştiriliyor. Bu elektrotlar, öğrenme sırasında beyin bölgelerinde gerçekleşen sinirsel iletinin kaydedilmesinde görev alıyor. Özellikle ön ve pariyetal lopların seçilmesinin nedeniyse bu bölgelerin karmaşık kas hareketlerinden sorumlu beyin bölgeleri olmaları.
Miguel Nicolelis ve grubunun yaptığı çalışmadan ilham alan Brown Üniversitesi'nden John Donoghue önderliğindeki bir takım araştırmacı, özel bir firmanın sponsorluğunda 5 hastaya bilgisayar çipi takmış. Çipler, kas hareketlerini kontrol eden motor korteksteki 20 ila 100 sinir hücresinin etkinliğini okuyor.
